Cenevre, 5 Eylül 2023 – 2019’da Avrupa ve Orta Asya’da 5.800’in üzerinde çocuk ve genç hava kirliliğine bağlı sebeplerden dolayı hayatını kaybetti. Bu çocukların büyük bir çoğunluğu (yüzde 85) henüz yaşını bile doldurmamıştı. UNICEF’in bugün yayınladığı politika geliştirme notunda öne çıkan yeni bir veri analizine göre bu rakam haftada 90 bebeğe karşılık geliyor.
UNICEF Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü Regina de Dominicis, konuyla ilgili olarak; “Hava kirliliği en çok küçüklerin akciğerlerini etkiliyor. Çocuk sağlığını ve gelişimini tehlikeye atan hava kirliliği bazı durumlarda çocukların hayatına da mâl oluyor. Çocukların sağlığını ve içinde yaşadıkları toplumu korumak için hava kirliğine neden olan faktörleri ve çocukların kirli hava maruziyetini azaltmak son derece önemli. Bunu sağlayabildiğimiz takdirde, sağlık masraflarının azaltılmasına, çocukların daha iyi eğitim almalarına, üretkenliklerinin arttırılmasına ve herkes için daha güvenli ve temiz bir çevre oluşturulmasına katkıda bulunabiliriz” dedi.
"Çocukların sağlığını ve içinde yaşadıkları toplumu korumak için hava kirliğine neden olan faktörleri ve çocukların kirli hava maruziyetini azaltmak son derece önemli. Bunu sağlayabildiğimiz takdirde, sağlık masraflarının azaltılmasına, çocukların daha iyi eğitim almalarına, üretkenliklerinin arttırılmasına ve herkes için daha güvenli ve temiz bir çevre oluşturulmasına katkıda bulunabiliriz."
Soluksuz başlangıçlar: Avrupa ve Orta Asya’da hava kirliliğinin çocuklar üzerinde endişe veren etkisi [Breathless beginnings: The alarming impact of air pollution on children in Europe and Central Asia] başlıklı raporda da belirtildiği üzere, özellikle bebekler ve küçük yaştakiler olmak üzere hava kirliliğine maruz kalan çocukların, zatürre gibi oldukça tehlikeli akut solunum yolları enfeksiyonlarına yakalanma riski daha yüksek.
Kirli havayı solumak çocukların akciğerleri üzerinde uzun süreli hasara neden oluyor. Bu da neticede astım, kronik solunum ve kalp-damar hastalıkları ile kanser gibi hastalıklara yakalanma riskini arttırıyor. Politika notunda hava kirliliğinin çocukların beyinlerinde erken yaşta hasara neden olabildiği ve bunun da ilerleyen yıllarda nörolojik bozukluklara sebep olabileceği belirtiliyor.
Çocuklar, çoğunlukla ağızdan ve yetişkinlere kıyasla iki kat daha hızlı nefes alıp verdikleri için hava kirliliğine fiziksel olarak daha açık durumdalar. Ayrıca, kirliliğe neden olan maddelerin biriktiği yer yüzeyine de daha yakınlar. Politika notunda belirtildiği gibi, çocukların beyinleri, akciğerleri ve diğer organları hızlı gelişim döneminde iltihaba ve hasara daha açık olduğu için çocuklar hava kirliliği karşısında fizyolojik olarak yetişkinlere göre daha korunmasızlar.
Avrupa ve Orta Asya’da hava kirliliği (sırasıyla PM 2.5 ve PM 10), çoğunlukla ısınma ve yemek yapma amaçlı olarak kömür ve diğer fosil yakıtların kullanımı da dahil olmak üzere ev içi ve ticari kullanımdan kaynaklanıyor.
UNICEF, hava kalitesinin kötüye gitmesine engel olmak için hükümetleri bütün sektörlerde temiz enerji ve ulaşıma geçmeleri için politikalar üretmeye ve yatırımlar yapmaya teşvik ediyor. Bu kapsamda, enerji verimliliğinin ve temiz enerjiye geçişin desteklenmesi, birincil sağlık çalışanlarının çocuklarda sağlık taraması yapmak ve hava kirliliğine bağlı hastalıkları teşhis etmek için eğitilmesi ve hava kirliliğinin ulusal ve yerel düzeyde azaltılmasını sağlayacak planların çoğaltılması ve hızlandırılması da yer alıyor.
Bu bağlamda UNICEF, çocukları hava kirliliğinden korumak için hükümetleri kreş ve okulların yakınlarında hava kalitesi izleme sistemleri kurmaya ve halkı çocuklar ve hamile kadınlar için tehlike oluşturabilecek hava kirliliği düzeyleri hakkında bilgilendirerek hava kalitesi konusunda raporlama yapmaya davet ediyor.
UNICEF, Avrupa ve Orta Asya’da hava kirliliğinin yaygınlığı ve etkileri konularında veri toplanması için çalışıyor ve çocukların daha fazla maruziyetten korunması için çözüm üretilmesine ve bulunan çözümlerin uygulanmasına yardımcı oluyor.
#####
Editöre not
Bölgesel tahminler, 2019 Küresel Hastalık Yükünden alınan verilerin analizine dayanmaktadır. UNICEF, yeni küresel verileri bu yıl içerisinde paylaşacaktır.
UNICEF, Avrupa Komisyonu’nun yüksek hava kalitesi standartları belirleme konusundaki teklifini desteklemekte ve Avrupa Parlamentosu üyelerini 2030 yılına kadar DSÖ Hava Kalitesi Yönergeleriyle tamamen uyumlu standartları içeren metni kabul etmeye davet etmektedir.
© UNICEF/UNI426050/Dejongh